A cooperativa Ancoradoiro reuniu nas instalacións de Zona Franca en Porto do Molle a medio centenar de interesados nas vivendas colaborativas que desenvolverán no parque empresarial do Consorcio en Nigrán. O delegado do Estado na Zona Franca de Vigo, David Regades, mostrou o seu respaldo ao proxecto ao abrir o acto.
O delegado do Estado explicou que “as vivendas colaborativas son unha opción de futuro e alternativa ás residencias tradicionais, con autonomía para decidir por parte das persoas, e en Zona Franca estamos encantados de impulsar este proxecto e de que se desenvolva no noso chan unha instalación destas características”.
O acto foi presentado pola presidenta de Ancoradoiro, Lucía Calvo, e contou ademais co alcalde de Nigrán, Juan González.
Desde que se anunciou que a cooperativa Ancoradoiro decantouse por Porto do Molle para o seu proxecto de vivendas colaborativas, xa recibiron máis de 800 solicitudes de información. A de hoxe é a primeira xornada informativa e haberá máis para atender a todas as persoas que demostraron interese.
As parcelas coa opción de compra suman 9.298 metros cadrados e teñen un custo de 753.000 euros, ao que haberá que sumar o proxecto e construción das vivendas colaborativas, unha fórmula tamén coñecida como “cohousing”, para o que a cooperativa calcula inicialmente un investimento próximo aos 6 millóns de euros que pode verse modificada, segundo a conxuntura e decisións dos cooperativistas.
Ancoradoiro prevé construír 40 unidades habitacionais para unhas 80 persoas e no proxecto contan coa colaboración do estudo de arquitectura Irisarri-Piñera. Neste sentido, prevé unha edificación bioclimática e sostible.
A cooperativa está impulsada por 30 socios iniciais, dos que 16 xa se comprometeron co proxecto. Agora iníciase a fase de captación de máis persoas interesadas que permita alcanzar a viabilidade do proxecto.
Sobre o financiamento, o proxecto ao realizarse á marxe das leis do mercado e non ter fins especulativos, por ser unha entidade sen ánimo de lucro, sairá adiante basicamente coas achegas de cada unha das persoas socias, aínda que desde a cooperativa apuntan que está previsto recorrer, en caso necesario, a unha liña de financiamento para responder ante situacións particulares, así como optar a recursos institucionais.
A cooperativa será a propietaria das instalacións e cada socio subscribe un dereito de uso cos seus gastos para cubrir o mantemento das instalacións e os servizos comúns, entre os que están os coidados da saúde como enfermería ou xeriatría, así como actividades formativas e outras que favorezan a calidade de vida das persoas nun hábitat de respecto e convivencia cooperativo.
A cooperativa Ancoradoiro
Ancoradoiro é unha cooperativa de uso e consumo, que persegue construír unha edificación de uso residencial e social na que, mediante dereito de uso, póidase vivir e envellecer de forma colaborativa. A súa sede está en Vigo; os seus Estatutos, que presentan os fins e organización cooperativa, poden consultarse en http://www.ancoradoiro.org.
O grupo promotor está integrado por 10 persoas, que empezaron en 2017 coa súa reflexión sobre o envellecemento e constituíronse en cooperativa en 2019 (a inscrición no Rexistro de Cooperativas é do 14 de xaneiro de 2020). En todo este tempo conseguiron atraer o interese dunhas 200 persoas, á espera dunha localización do Centro Social que se concreta en Porto do Molle, Nigrán. Levaban xa un tempo buscando chan ou unha edificación para rehabilitar, aínda que a súa preferencia sempre foi o chan, para iniciar desde cero o seu proxecto construtivo que propoñen como innovador, bioclimático e sostible.
Ancoradoiro xa participou en estudos sociolóxicos, como o realizado pola Universitat Oberta de Catalunya no proxecto Movicoma, tamén con Atendo, así como en colaboracións que favoreceron o recente desenvolvemento lexislativo dos centros sociais en Galicia.
Nova normativa en Galicia
O pasado 10 de outubro de 2022 publicouse no DOG a Orde da Consellería de Política Social que modifica a Orde do 18 de abril de 1996 pola que se desenvolve o Decreto 243/1995 de regulación dos centros de atención a persoas maiores. Esta orde inclúe as vivendas colaborativas ou “cohousing”, que permite ás persoas maiores vivir nun mesmo lugar de maneira autónoma e compartir servizos.
Entre as condicións e requisitos que se establecen nesta normativa atópase que as instalacións poderán albergar un máximo de 150 persoas cunha idade igual ou superior aos 55 anos. Ademais, os centros contarán con espazos privados (conformados por un cuarto, baño, cociña, salón e rocho), así como zonas de uso común. Así mesmo prevese unha sala ou espazo de atención sociosanitaria para a asistencia de persoas que requiran coidados.
Que é o cohousing sénior?
Cando se fala dun “cohousing” sénior fálase de comunidade. O cohousing non é un edificio, non é unha residencia, non é unha vivenda. É unha comunidade de persoas maiores con certas características, que a Coordinadora Nacional de Cohousing e Hispacoop (Confederación Española de Cooperativas de Consumidores e Usuarios) resumo no Manifesto “Cohousing Senior”:
- Comunidade autoxestionada. Os membros da comunidade son responsables da xestión. As decisións importantes débense tomar polo grupo.
- Comunidade participativa. Desde a fase de planificación, construción, e finalmente de convivencia, os membros participan no proxecto.
- Comunidade democrática. As normas que rexen o proxecto e a convivencia baséanse na democracia, decidindo o máis axeitado para as persoas.
- Modelo cooperativo. Aínda que non é indispensable que a fórmula cooperativa estea presente nestes proxectos, adáptase filosoficamente cos seus valores.
- Que deseñan o seu espazo que debe favorecer a convivencia, aumentando o contacto social.
- Preocupados pola sustentabilidade. O respecto ao medio ambiente, o aproveitamento dos recursos e o desenvolvemento sostible deben ser eixos do proxecto.
A comunidade-cohousing configúrase como un espazo onde vivir con independencia e autonomía, nun marco de envellecemento activo onde a persoa é o centro a través dunha elección libre, sendo protagonistas do seu propio devir. Pero coa posibilidade de recibir todos os coidados necesarios se nalgún momento a situación física ou psíquica requíreo.
Proxecto Movicoma
Segundo o Proxecto Movicoma, no que colaborou a cooperativa viguesa Ancoradoiro, en España hai 20 proxectos de vivendas colaborativas para maiores constituídos, 13 vivindo, 11 con localización ou terreos, 5 en formación, 3 parados e 2 en obras.
Movicoma é un proxecto de investigación beneficiario das Axudas a Investigadores e Creadores Culturais da Fundación BBVA 2015 que está liderado polo Dr. Daniel López Gómez, investigador do grupo CareNet do IN3 e profesor dos Estudos de Psicoloxía e Ciencias da Educación da Universitat Oberta de Catalunya.
O propósito deste proxecto é estudar a emerxencia de vivendas colaborativas de persoas maiores en España como resposta innovadora e alternativa #ante “a crise dos coidados”.
