O Concello de Nigrán e a Comunidade de Montes de Chandebrito dan un paso máis na musealización do Castro da parroquia cunha terceira escavación xa a piques de finalizar e que foi subvencionada íntegramente con 13.000 € da Deputación de Pontevedra como parte das súas axudas para rehabilitar e sinalizar o patrimonio histórico-cultural.
Esta última intervención, que rematará esta mesma semana, confirmou un florecente comercio dos habitantes do Castro con Roma a partires do S.II a.C. habida conta da gran cantidade de ánforas romanas atopadas precisamente nesta muralla que se escavou (estes elementos cerámicos foron empregados como entullo). Entre os produtos transportados máis habitualmente á península nestes recipientes figuran o aceite, o viño e o peixe en conserva. “Son ánforas esteticamente moi correntes pero que nos proporcionan unha gran cantidade de información incluso a nivel xeopolítico, porque a partires do S.II a.C. Roma pasa a ser potencia dominante fronte aos cartaxineses, algo que como podemos comprobar tamén tivo consecuencias nas relacións comerciais deste Castro, onde chegamos a atopar unha conta púnica moi anterior ao S.II a.C.”, explica Darío, arqueólogo da cooperativa Árbore, quen sinala que tamén precisamente neste século II a.C. “hai evidencias de que os seus habitantes abandonan xusto esta zona para centrarse noutras”. “Esta intervención complementa ás anteriores e ten un fin didáctico, ademais, demostra que un Castro é unha urbanización que vai cambiando co tempo a base de diferentes remodelacións, que non sempre foi igual”, destacan desde Árbore, onde ratifican que foi habitado mínimo desde o S.VIII a.C. Entre os outros achados destacados desta exhumación sobresae un muíño circular de pedra e de uso manual empregado de maneira doméstica para facer fariña, este elemento formaba parte da muralla ao ser reutilizado para este fin polos antigos poboadores.
En definitiva, esta derradeira intervención permitiu restaurar un tramo de aproximadamente 110 metros cadrados de muralla localizados na terraza superior e que xa quedara parcialmente á vista nas escavacións promovidas desde o Concello no 2019 nos 58 metros cadrados lindeiros, onde se atoparon tres construcións diferentes e outras dúas murallas a maiores. Agora se apreciará mellor a natureza do Castro como recinto tipicamente fortificado.
Novo proxecto
Adicionalmente, o goberno local consignou 11.000 € do remanente de Tesourería para a redacción dun proxecto que contempla a exhumación de 400 metros cadrados de terreo situado entre esta muralla e a seguinte inferior, o que permitirá deixar ao descuberto moitas máis estruturas (principalmente vivendas) e consolidar ambas fortificacións.
“A meta é situar este castro como un referente etnográfico en toda Galicia, o potencial é enorme e non queremos desaproveitalo”, indica Juan González, alcalde de Nigrán, quen subliña que “é o gran tesouro patrimonial de Nigrán e da comarca”.
“Desde abaixo apreciase como un muro totalmente vertical dificilmente expugnable, pero unha vez que te achegas a el podes ver que é máis ben un socalco onde amoreaban as pedras, estamos seguros de que os seus habitantes xogaron con esta perspectiva ao seu favor á hora de construílo”, sinalan os arqueólogos.
“Todos comprendemos que a cultura, o respecto ao medio ambiente e a actividade económica deben ir sempre da man, por iso desde o goberno local apostamos por facer investimentos como a musealización deste espazo único polo seu significado histórico e pola situación con incríbles vistas á ría de Vigo e á comarca”, destaca o rexedor, quen resalta “a grandísima implicación da parroquia a través da súa Comunidade de Montes e Asociación de Veciños O Castro”.
Historia do Castro
O Castro de Chandebrito foi oficialmente escavado no 2008 nunha pequena intervención que permitiu situalo como habitado entre os séculos VI a.C ao II a.C, sen embargo, unha nova investigación realizada no 2019 por Árbore Arqueoloxía a instancias do Concello de Nigrán amplía a ocupación do VIII a.C ao I d.C. É dicir, ten a súa orixe a finais da Idade de Bronce, nos inicios da cultura castrexa que tres séculos máis tarde se espallaría por toda Galicia dando lugar á maioría dos asentamentos coñecidos. Así o certifican as decenas de pezas atopadas (fusos de fío, la e liño, pedras de afiar, pezas de metal, unha conta púnica…) e os miles de fragmentos de cerámica de diferentes épocas da Historia e moi ben conservadas, algunhas delas con decoración profusa (apareceron desde ánforas romanas ou fenicias que certifican o comercio dos habitantes de Chandebrito cos pobos mediterráneos a cerámica propiamente castrexa). Así, a pesares da crenza popular de ser unha sociedade eminentemente guerreira, os antigos habitantes de Chandebrito vivían da agricultura y da gandaría.
