A Rede de Varamentos de Galicia púxose en marcha a comezos da década dos 90, coa creación da CEMMA, centralizando o rexistro de mamíferos e tartarugas mariñas varados en Galicia. A media anual de varamentos foi evolucionando á alza, chegando nos últimos cinco anos aos 259 exemplares (máximo anual en 2019 con 355), cunha tendencia de incremento continuo do número xeral de varamentos, aínda que varía en función dos anos e das especies. Ademais, nos últimos anos tamén se comezaron a abordar os varamentos e rexistros de quenllas azuis nas praias, unha media de 59 individuos nos últimos anos.
A información que achegan estes casos é fundamental para coñecer a saúde das poboacións e tratar de coñecer as causas da mortalidade mediante a recollida de datos e mostras, información que non é posible obter doutra maneira e sen métodos invasivos. O 10% dos exemplares están rexistrados varados vivos e é probable que sexan devoltos ao medio en bo estado; Deste xeito, conseguiuse reintroducir o 70% das tartarugas e focas, así como o 50% dos cetáceos varados vivos.
Unha das chaves do éxito da RVG é a súa proxección social mediante o traballo divulgativo e a formación de voluntarios, que permite o retorno das alertas a través da participación cidadá e dun equipo moi competente formado durante 30 anos.
A rede de varamentos conta dende o ano 1999 co apoio da Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda da Xunta de Galicia, mediante as autorizacións necesarias para o estudo de especies protexidas e convenios.
Apoio da Fundación Biodiversidade
A Fundación Biodiversidade do Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico realizou a finais de 2021 unha convocatoria de axudas para proxectos de reforzo de redes de varamento, no marco do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia (PRTR) do Goberno. de España, financiado con fondos europeos NextGeneration EU. Para tal fin, destináronse 4,5 millóns de euros, repartidos entre os 16 proxectos seleccionados, que permitirán cofinanciar as redes de varamento nas 10 comunidades autónomas costeiras españolas. A resolución dos proxectos a mediados de 2022 permitiu á CEMMA executar ata 2025 unha concesión de 400 mil euros, en concepto de cofinanciamento, asumindo o 95% da totalidade do proxecto.
Estas axudas permitirán ás redes aumentar a calidade dos datos recollidos dos exemplares varados, mellorar o coidado e xestión dos varados, investir en instalacións nas que se coidan animais, reforzar a colaboración cos sectores que máis contribúen coas especies varadas e sensibilizar á sociedade sobre o problema dos varamentos e a importancia de coidar o mar.
Obxectivos de REVARGAL
O proxecto Rede de Varamentos de Galicia-REVARGAL ten como obxectivo principal contribuír á conservación das especies de mamíferos e tartarugas mariñas mediante a consolidación da Rede de Varamentos de Galicia para a asistencia de exemplares varados vivos e mortos.
Ademais, o proxecto inclúe entre os seus fins:
- Realizar seguimento e resposta ante eventos de varamentos e capturas accidentais.
- Coñecer a posible causa da morte e a incidencia dos impactos antrópicos.
- Asistir especificamente aos exemplares varados vivos, rescatalos mediante a súa reintrodución ou entrada para a súa rehabilitación e posterior liberación ao medio.
- Detectar exemplares varados e supervisar o uso costeiro e costeiro dos exemplares susceptibles de encallar ou que foron reflotados previamente.
- Potenciar a participación social como ferramenta fundamental para a conservación mediante a formación de voluntarios e a sensibilización cidadá para o apoio á Rede de Varamento e Plan de Comunicación.
Ademais de contar co cofinanciamento da Fundación Biodiversidade, do Ministerio para a Transición Ecolóxica, o proxecto conta co apoio da Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda da Xunta de Galicia.
Presentación pública en Vilagarcía de Arousa e exposición
O 9 de maio de 1992 un grupo de particulares e representantes de colectivos ecoloxistas asinan no Grove a acta fundacional da CEMMA, poñendo en marcha un proceso que abriu moitas expectativas na conservación mariña e na educación ambiental. Todo comezou arredor dun esqueleto de balea azul na Universidade de Santiago en 1990.
Dentro dos actos conmemorativos dos 30 anos de fundación, que a CEMMA está a desenvolver durante este 2022, deseñouse a exposición Varamento de cetáceos en Galicia 1992-2022, que estará aberta ao público no Centro Comercial Arousa de Vilagarcía de Arousa durante o mes de Outubro. Este será o marco no que se presentará o proxecto REVARGAL, que dará comezo á inauguración do evento.
O venres 30 de setembro ás 19:30 horas terá lugar na sala de usos múltiples do Centro Comercial Arousa de Vilagarcía a presentación do proxecto REVARGAL.
